ปัญหาธรรม

ในครั้งพุทธกาล เช้าวันหนึ่ง กาตัวหนึ่งบินไปหากินและขณะเกาะกิ่งไม้มองหาเหยื่อนั้น ได้มองเห็น หนอนกลุ่มใหญ่ และมีหนอนตัวใหญ่อ้วนกว่าเพื่อนคลานนำหน้าหนอนทั้งหลายเหล่านั้น กาจึงโผใกล้ หมายจะจิกหนอนอ้วนใหญ่นั้นกินเป็นอาหาร

ก่อนจะจิก การก็ร้องขู่ไปก่อนว่า "หนอนอ้วนเอ๋ย เราจะ กินเจ้าเดี๋ยวนี้ละนะ" "กาโง่" หนอนอ้วนตัวนั้นร้องว่าทันที แทนจะหวาดกลัวกลับพูดเหมือนเยาะเย้ยว่า "กาโง่ ดีแต่หิว ดีแต่ตะกละกิน ท่านจะกินเราน่ะ ท่านรู้ปัญหาอะไรบ้างล่ะ กาก้าวเข้ามาใกล้หนอนอ้วน ตัวนั้น แล้วถามอย่างเยาะๆ บ้างว่า "โธ่เอ๊ย หนอนอ้วนตุ๊ต๊ะ อวดดีมาว่าเราเป็นกาโง่ เจ้าล่ะ รู้ปัญหา อะไรบ้าง" "อ๋อ เรารู้ปัญหามากมายสิ" หนอนอ้วนตอบแล้วย้อนถามว่า "ท่านล่ะ รู้ปัญหาเยอะแยะสิ" กาตอบทันที "อือ เราเกรงว่า เมื่อเราตั้งปัญหาถามท่านไปแล้ว ท่านจะ ตอบเราไม่ได้นะนา" หนอนว่า "ถามมาเถิด เราตอบได้ทุกข้อๆเราแน่ใจ" กาตอบอย่างมั่นใจอย่างหยิ่งๆ หนอนอ้วนได้ทีจึงขอต่อรอง ว่า "ถ้าท่านตอบปัญหาเราถูก ท่านก็กินเราเป็นอาหารได้ แต่ถ้าท่านตอบ เราผิดท่านอย่ากินเรานะ จะได้ หรือไม่" "ก็ได้" กาตอบพยักหน้าตกลงหน้าโดยดี แล้วหนอนอ้วน ก็ถอนใจโล่งอก ที่ภัยอันตรายห่างไกล ตัวออกไปได้แล้ว "อะไรที่ใหญ่กว่าความเป็นใหญ่ทั้งปวง" กาตอบว่า "เทวดาใหญ่ว่าความใหญ่ทั้งปวง" "ผิดแล้ว" หนอนบอกว่า แล้วถามปัญหาต่อไปว่า "อะไร เร็วกว่าความเร็วทั้งปวง" กาตอบ "ม้าวิ่งเร็วกว่าความเร็วทั้งปวง" "ผิดอีกแล้ว" หนอนบอก แล้วตั้ง ปัญหาใหม่อีกว่า "อะไรคมกว่าความคมทั้งปวง" "ปลายแหลมคมของลูกธนู คมยิ่งกว่าความคมทั้งปวง" กาตอบ ในใจนึกว่าคราวนี้เราตอบถูกแน่ๆ แต่หนอนบอกว่า "ผิด-ผิด อีกเป็นครั้งที่ 3 แล้ว" แล้ว หนอนก็ตั้งปัญหาที่ 4 ดังนี้ "อะไรมีกำลังยิ่งกว่าความมีกำลังทั้งหลาย" "พระนารายณ์มีกำลังยิ่งกว่าความ มีกำลังทั้งหลาย" กาตอบ พร้อมกับนึกว่าแน่ใจว่าครั้งนี้ตนตอบถูกอย่างแน่นอน แต่หนอนบอกอย่าง ยินดียิ่ง เพราะตนไม่ต้องเป็นอาหารกาแน่ๆแล้ว "ผิด-ผิด-ผิดและผิด กาตอบเราผิดหมดทั้ง 4 ข้อแล้ว" แต่กานั้นไม่ยอมแพ้ๆ ถามว่า "จะให้เราเชื่อได้อย่างไรว่า เราตอบผิด เราไม่เชื่อท่านหรอกนะ" "นี่แน่ะ คุณพี่กาจ๋า นอกจากพระพุทธเจ้าแล้วก็ไม่มีใครตอบปัญหาทั้ง 4 ข้อ นี้ได้ถูกหรอกจ้ะ เมื่อท่านไม่เชื่อ เรา ท่านก็จงพาเราไปเฝ้าพระพุทธเจ้าเถิด แล้วคุณพี่กาก็จะรู้ว่าที่คุณพี่ตอบมาผิดหมดเลย" "เจ้าจะไปได้อย่างไรล่ะ เจ้าจะคลานไปหรือ แล้วเมื่อไรจะถึง ตัวเขานั้นบินรวดเร็วไปได้ในท้องฟ้า ไม่ นานก็ถึงจุดหมายปลายทาง แล้วเรามิต้องรอเจ้านานเป็นปีหรือ กว่าเจ้าจะคลานไปถึง "โธ่เอ๋ย กาโง่" หนอนอ้วนว่า แล้วบอกว่า "ถ้าเราขอให้ท่านคาบเราไป เราก็กลัวว่าท่านจะอดกลืนกินเราไม่ได้แน่ ๆ ดังนั้นขอให้ท่านจงช่วยไปจิกดึงเชือกป่านจากต้นกล้วยป่าแห้ง ดึงป่านเล็กๆ ยาวๆ มาผูกกลางตัวเรา แล้วท่านก็คาบปลายเชือกนี้บินไปด้วยกันซี แล้วเราก็จะได้ไปเฝ้าพระพุทธเจ้าด้วยกันพร้อม โดยท่านไม่ ต้องเฝ้ารอเรานานอย่างนั้นหรอกจ้ะ กาจึงไปจิกดึงป่านเล็กๆ ยาว ๆ จากต้นกล้วยป่าแห้งๆ นั้นมาผูกกลางตัวหนอนอ้วน แล้วคาบเชือกนั้น พาหนอนลอยไปพร้อมกับกาบินไปในท้องฟ้า แล้วไม่ช้าไม่นาน กาก็พาหนอนมาถึงพระเชตวันวิหาร แล้วบินลงยังพื้นดิน กาแก้ป่านออกจากตัวหนอนอ้วน แล้วพากันมาเฝ้าพระพุทธเจ้า หนอนอ้วนกราบ ทูลว่า "กาตัวนี้จะกินข้าพระองค์เป็นอาหาร ข้าพระองค์ได้ตั้งปัญหา 4 ข้อ ถ้ากาตอบไม่ได้ก็จะกิน ข้าพระองค์ไม่ได้ แล้วผลปรากฏว่า กาตอบผิดทุกๆข้อ แต่เขาไม่เชื่อว่าที่เขาตอบนั้นผิดหมด ข้าพระองค์จึงชวนกามาเฝ้าพระองค์พระเจ้าค่ะ" "ปัญหาข้อแรกว่าอย่างไร และกาตอบว่าอย่างไร" พระพุทธเจ้าทรงถาม หนอนอ้วนกราบทูลว่า "อะไร ใหญ่กว่าความใหญ่ทั้งหลาย กาตอบว่าเทวดา" "ผิดแล้ว" พระพุทธเจ้าทรงบอก และทรงตอบปัญหาว่า "โลกุตตระ ใหญ่กว่าความใหญ่ทั้งหลาย" "สาธุ สาธุ" หนอนอ้วนถวายสาธุการ แล้วกราบทูลปัญหาข้อต่อ ไปกับคำตอบของกา "อะไรเร็วกว่าบรรดาความเร็วทั้งหมด กาตอบว่า ม้า" "กาตอบผิดอีก ใจ เร็วกว่า ความเร็วทั้งปวง" พระพุทธเจ้าทรงบอก หนอนอ้วนถวายการสาธุการ แล้วกราบทูลปัญหาข้อที่ 3 ต่อไป "อะไรคมยิ่งกว่าความคมทั้งปวง กาตอบว่า ความคมของปลายธนู" "กาตอบผิดอีก คำพูด คมกว่าความ คมทั้งหมด" "สาธุ สาธุ" หนอนอ้วนกราบทูลถวายสาธุการ แล้วกราบทูลปัญหาข้อที่ 4 "อะไรมีกำลังกว่า ความมีกำลังทั้งหลาย กาตอบว่า พระนารายณ์" "กาตอบผิดอีกแล้ว องค์พระอรหันต์เท่านั้น มีกำลังมาก กว่าบรรดาความมีกำลังทั้งหมด" หนอนอ้วนถวายสาธุการ แล้วพูดถามกาว่า "ท่านตอบปัญหา 4 ข้อผิดหมด ท่านควรกินเราหรือ" กาตอบตามจริงและโดยซื่อว่า "ไม่ควร" แล้วพระพุทธเจ้าทรงแนะนำกาว่า "กาควรบริโภคแต่อาหารที่ไร้ ชีวิตเถิด ผลบุญจะได้ติดตามตัวไปด้วยทุกกาล" กาก็เชื่อฟังโดยดี ถวายอัญชลีแล้วก็กลับไปยังรังของตนไม่ไปหาอาหารกิน เพราะวันนี้อิ่มในทรวงอก จนไม่หิวไม่อยากกินอะไร ฝ่ายหนอนตัวนั้น พระองค์ทรงให้เลี้ยงไว้เอาบุญ