ไก่เทวดา

มีไก่ตัวหนึ่งได้ฉายาว่า ไก่เทวดา เพราะถ้าใครได้กินเนื้อไก่นั้นแล้ว จะเกิดมงคล คือ ถ้าได้กินเนื้ออกไก่ บุรุษผู้กินจะได้เป็นเจ้าเมือง สตรีผู้กินจะได้เป็นใหญ่ ถ้าชายสามัญกินเนื้อติดกระดูก จะได้เป็นขุนคลัง ถ้าเป็นพระภิกษุจะได้เป็นอาจารย์ของเจ้านายผู้เป็นใหญ่

ต่อมาพรานป่าคนหนึ่งจับไก่ตัวนั้นได้ ก็ฆ่าไก่ให้ภรรยาย่างไฟมากินกัน แต่ทั้งสองคน เป็นคนสะอาด ก่อนกินอาหารก็ชวนกันไปอาบน้ำในแม่น้ำโดยวางหม้อไก่ย่างนั้นไว้ที่บันไดท่าน้ำ เหตุนี้เป็นเพราะกุศลของตนไม่มีจึงให้เกิดการขัดข้องขึ้น คือในทันใดเกิดลมพัดกล้าได้พัดพา หม้อไก่ย่างนั้น เลื่อนลงจาก บันไดท่าน้ำลงไปลอยตามน้ำ ไหลอย่างรวดเร็วและลอยไปไกล จนถึงท่าน้ำบ้านนายควาญช้างผู้ใจบุญ เขาเก็บหม้อนั้นมาดู ก็เห็นว่าเป็นไก่ย่างใหม่ๆ ยังร้อนๆอยู่ ก็ส่งให้ภรรยาไปจัดใส่จานมากินกัน แต่นางเป็นคนใจบุญยิ่งนัก เมื่อได้จัดไก่ย่างลงถาดแล้วก็พร้อมใจ กันกับสามีไปเพื่อถวายเนื้อไก่ย่างแด่ พระฤาษีที่ศาลาท่าน ซึ่งอยู่ห่างไกลกันพอมองเห็นหลังคา พระฤาษีพิจารณาดูไก่ ก็รู้ว่าเป็นไก่เทวดา หรือไก่แก้ว อันเป็นยอดมงคล ท่านจึงแบ่งเนื้ออกไก่ให้ ภรรยานายควาญช้างได้กินกับสามี ส่วนท่านเองกินเนื้อติดกระดูก แล้วท่านก็บอกคนใจบุญทั้งสองว่า "อีกเจ็ดวันนายควาญช้างจะได้เป็นเจ้าครองเมืองนี้ ตัวเราจะได้เป็นอาจารย์ของท่าน"
อีกสามวันต่อมา ก็มีข้าศึกมาล้อมเมืองนี้ เจ้าเมืองท่านชรามากแล้ว ก็ประกาศว่า ผู้ใดรักบ้านเมืองก็ขอ ให้อาสาออกไปรบข้าศึกแทนท่านด้วยเถิด แต่ไม่มีใครกล้าอาสาสมัคร เพราะข้าศึกที่ยกมามีฤทธิ์อำนาจ แผ่ไปทั่วสาระทิศ แม้ชาวเมืองทุกคนจะรักบ้านเกิดเมืองนอนเพียงใด แต่ต่างก็รักตัวกลัวตายเช่นกัน
ในที่สุดนายควาญช้างผู้กล้าหาญจึงรับอาสา "ฉันขอบใจยิ่งนักที่เธออาสาต่อสู้ เพื่อบ้านเมืองของเรา" เจ้าเมืองพูอย่างยินดียิ่ง แล้วถามว่า"เธอต้องการอะไรบ้างในการออกไปสู้รบนี้"
นายควาญช้างบอกว่า ข้าพเจ้าขอทรัพย์สิน แก้วแหวน เงินทองใส่เกวียนใหญ่ไป เพื่อใช้ในการรบนี้"
เจ้าเมืองก็มอบทรัพย์ในท้องพระคลังให้ไปมากมายตามใจชอบของนายควาญช้าง แล้วนายควาญช้างผู้มี ปัญญา ก็ขับเกวียนออกไปร้องประกาศบอกชาวเมืองทั้งหลายว่า "ใครอยากได้ แก้ว แหวน เงินทอง ใน เกวียนใหญ่นี้ก็ออกไปรบข้าศึกด้วยกันเถิด เราจะแบ่งให้ตามต้องการ เมื่อได้ชัยชนะ" บรรดาชาวเมืองทั้งหลายเห็นของมีค่ามากมายล้นเหลือเกวียนใหญ่โตมหาศาลนั้น ต่างก็อยากได้ จึงพากันอาสาออกไปรบอย่างเต็มความสามารถ และความที่ทุกคน อยากเป็นเจ้าของแก้ว แหวนเงินทองล้ำค่านั้นต่างก็เกิดพละกำลังแข็งกล้ารบชนะข้าศึกโดยตลอด
เจ้าเมืองผู้ชราก็เต็มใจเปิดสิบสองท้องพระคลังออกแจกจ่าย แก้ว แหวน เงินทอง แก่ผู้ชนะโดยทั่วถึง กันทุกคน และเมื่อท่านเห็นนายควาญช้าง เป็นผู้มีปัญญา และมีลักษณะมีบุญอยู่ด้วย ท่านก็เต็มใจมอบ บ้านเมืองให้ครอบครอง เป็นการตอบแทนที่เขา มีปัญญาสามารถรักษาบ้านเมือง ในยามคับขันไว้ได้ ดังนั้นนายควาญช้างก็ได้เป็นใหญ่ พร้อมกับภรรยาคู่บุญ และท่านได้เชิญพระฤาษี มาเป็นอาจารย์ผู้ใหญ่ อยู่ในเมืองสมที่ได้กินไก่เทวดานั้น