บทที่ 4

วิทยากรกับสุภาษิตและคำประพันธ์

วิทยากรเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการฝึกอบรมดั

นั้นวิทยากรที่ดีจะต้องเป็นผ้ที่มีความรู้ ความสามรถ ตลอดจนคุณลักษณะด้านอื่น ๆ ที่เอื้ออำนวยต่อการฝึกอบรม ก่อให้เกิดความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของการฝึกอบรม เช่น มีความสามารถในการถ่ายทอดให้เข้าใจง่าย ได้สาระ มีทักาะในการพูดจูงใจ ทำใหผู้ฟังรับรู้ ยอมรับ เชื่อถือ มีเทคนิคในการสร้างอารมณ์ขัน สามารถสร้างบรรยากาศในการอบรม ได้อย่างเมาะสม เป็นต้น

การสร้างบรรยากาศในการฦึกอบรม เป็นิส่งสำคัญประการหนึ่งดังนั้น วิทยากรจึงควรฝึกฝนและนำเทคนิคต่าง ๆ ไปใช้ เช่น เทคนิคการสร้างคำนำหรือการนำเข้าสู่เรื่องที่จะให้การอบรม อาจใช้วิธีอ้างประวัติความเป็นมาของเรื่องมที่จะพูด อ้างถึงตัวผู้พูดและแนะนำตัวเองอย่างสั้น ๆ มีอารมณ์ขันแทรกเล็กน้อย หรืออาจอ้างสุภาษิต คำพังเพย คำกลอน หรือถ้อยคำที่กินใจสั้น ๆ ที่สะดุดใจหรือเข้ากับเรื่องเป็นเร้าความสนใจความสนใจของผู้ฟัง โดยยึดคติที่ว่า Well begun is half done หมายถึงการเริ่มต้นที่ดีเท่ากับสำเร็จไปแล้วครึ่งหนึ่ง

ผู้เขียนได้รวบรวม สุภาษิต คำพังเพย คำประพันธ์ ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศที่เป็นประโยชน์สำหรับวิทยากรเพื่อนำไปประยุกต์ใช้แทรกเนื้อหาหรือประกอบกิจกรรมการฝึกอบรมเมื่อเริ่ม ระหว่างดำเนินการ สรุปจบหรือเป็นการย้ำเน้นให้ข้อคิด คติเตือนใจรวมทั้งการเสริมสร้างบรรยากาศการอบรม โดยจัดแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ เพื่อความสะดวกในการค้นหาและการนำไปใช้ได้สอดคล้อง เหมาะสมกับเนื้อหา เวลา สถานที่ผู้เข้ารับการอบรม

ตอนที่ 1 ชีวิตและบุคคล

ชีวิต / คน / ค่าของคน

มงคลธรรม 9 ประการ

• ถ้าท่านทำตัวแข่งกับสังคม ความพินาศล่มจมจะตามมา

• ถ้าท่านทำงานเห็นแก่หน้า ท่านจะพบปัญหาเรื่อยไป

• ถ้าท่านทำตัวเห้นแก่ได้ อย่างหวังน้ำใจจากเพื่อนฝูง

• ถ้าท่านกลัวจนเกินไป ท่านจะทำอะไรไม่ได้ความ

• ถ้าท่านกล้าจนเกินงาม ท่านจะพบแต่ความเดือดร้อน

• ถ้าท่านขาดความพอดี ท่านจะเป็นหนี้ตลอดกาล

• ถ้าท่านเห็นแก่ความสนุก ท่านจะทุกข์อย่างมหาศาล

• ถ้าท่านขาดความยั้งคิด ทั้งชีวิตจะสิ้นความหมาย

• ถ้าท่านทำใจสงบ ท่านจะพบชีวิตที่เยือกเย็น

c ลุ่มเจ้าพระยา เห็นสายธาราไหลล่อง

เพียงแต่มองหัวใจให้ป่วน น้ำไหลไปมักไม่ไหลทวน

ชีวิตเราไม่หวล ไม่กลับทวนเหมือนกัน

h มนุษย์ใด มีความรู้ ความสามารถ

ใช่ฉลาด สงบสุข หมดทุกข์หนอ

มีชีวิต ที่สมบูรณ์ ไม่รั้งรอ

ไม่ย่อท้อ ถากถาง ทางนิพพาน

h ชีวิตที่ ไม่เปลือย เป็นเช่นนี้

ตามที่ได้ บอกกล่าวขาน แถลงไข

ชีวิตมี อาภารณื ประดับใจ

แต่งเติมไว้ ชีวิตใหม่ ไม่เปล่าเปลือย

ชีวิตที่เป็นมงคล

a ถ้าอยากเป็นคนงาม อย่าวู่วามโกรธง่าย

ถ้าอยากเป็นเป็นคนสบาย อย่าเบื่อหน่ายความเพียร

ถ้าอยากเป็นคนมั่งมี อย่าเป็นคนดีแต่จ่าย

ถ้าอยากเป็นคนนำสมัย อย่าทำลายวัฒนธรรม

ถ้าอยากเป็นคนมีเกียรติ อย่าเหยียดหยามคนอื่น

ถ้าอยากมีความรู้ อย่าหลบหลู่ครูอาจารย์

ถ้าอยากหาความสำราญ อย่าล้างผลาญสมบัติ

ถ้าอยากเป็นคนมีอำนาจ อย่าขาดความยุติธรรม

ถ้าอยากเป็นคนดัง อย่าหวังความสงบ

มงคลชีวิต

k อย่านอนตื่นสาย อย่าอายทำกิน

อย่าหมิ่นเงินน้อย อย่าคอยวาสนา

อย่าเสวนาคนชั่ว อย่ามั่วอบายมุข

อย่าชิงสุกก่อนห่าม อย่าพล่ามก่อนทำ

อย่าคอยแต่ประจบ อย่าคบแต่เศรษฐี

อย่าดีแต่ตัว อย่าชั่วแต่คนอื่น

อย่าฝืนกฎระเบียบ อย่าเอาเปรียบสังคม

อย่าชื่นชมคนผิด อย่าคิดเอาแต่ได้

อย่าใส่ร้ายคนดี อย่ากล่าววจีมุสา

อย่านินทาพระเจ้า อย่าขาดเขลาเมื่อมีทุกข์

อย่าสุขจนลืมตัว อย่าเกรงกลัวงานหนัก

อย่าพิทักษ์พาลชน อย่าลืมตนเมื่อมั่งมี

* ชีวิตเราเป็นอะไรได้ทุกอย่าง เป็นครูเป็นเรือจ้างช่างแสนง่าย

แต่ที่เป็นได้ยากลำบากกาย เป็นคนที่มีความหมายกับทุกคน

@ ชีวิตที่ไม่เคยประสบการต่อสู้ ย่อมเป็นชีวิตที่อ่อนแอ

บุคคลที่ไม่เคยมีศัตรู จะเป็นผู้เข้มแข็งไม่ได้

ต้องการแบบไหน

, ถ้าต้องการความสบาย ให้ขวนขวายทำความดี

ถ้าต้องการเป็นเศรษฐี ให้มีการประหยัด

ถ้าต้องการสมบัติ ให้มีความกตัญญู

ถ้าต้องการความรู้ ให้คบบัณฑิต

ถ้าต้องการมิตร ให้รู้จักเสียสละ

ถ้าต้องการพละ ให้บริหารร่างกาย

ถ้าต้องการเป็นนาย ให้มีความยุติธรรม

ถ้าต้องการให้คนอุปถัมภ์ ให้รู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน

ถ้าอยากให้งานมีผล ให้เป็นคนมีความขยัน

ถ้าอยากให้เรื่องสั้น ให้หยุดพูด

- งานที่สำเร็จราบรื่นไปโดยไม่มีอุปสรรค

ย่อมเป็นงานที่ไม่หนักแน่นถาวร

- ชีวิตไม่ใช่เทียนไต้ดับแล้วจุดคืน

ดังนั้นการทำงานให้เป็นเสมือนวันสุดท้ายของชีวิต

/ เมื่อเจ้ามามีอะไรมาด้วยเล่า เจ้าจะเอาแต่สุขสนุกไฉน

ก็เจ้ามาตัวเปล่าจะเอาอะไร เจ้าก็ไปตัวเปล่าเหมือนเจ้ามา

มงคลชีวิต

A อย่าลืมหลงจงอุตส่าห์รักษาศิริ ตามคติโบราณท่านขานไข

แต่เช้าตรู่สุริโยอโณทัย ตื่นนอนให้ห้ามโทโสอย่าโกะา

ผินพักตร์สู่บูรพาทิศและทักษิณ เสกวารินด้วยพระธรรมคาถา

ที่นับถือคือประไตรสรณา ถ้วนสามคราจึ่งชำระสระพระพักตร์

แล้วเอื้อนอรรถตรัสความทีดีก่อน จะถาวรพูนเกิดประเสริฐศักดิ์

ด้วยราคีทิชลอนรลักษณ์ อยู่พระพักตร์แต่ทิวาเวลากาล

ยามกลางวันนั้นว่าพระราศรี สถิตที่วรองค์สรงสนาม

พระอุระปลงสุคนธ์วิมลมาลย์ จะสำราญโรคาไม่ราคี

ครั้นพลบค่ำคล้ำฟ้าสุธาวาส ฝ่ายเบื้อบาทซ้ายขวาเป็นราศรี

จงรดน้ำชำระซึ่งราคี ห้ามสตรีอย่าให้พาดบาทยุคล

( สวัสดิรักษา )

คนเราคล้ายกับหนังสือบางเล่มดูหน้าปกสวยงามดีแต่เปิดอ่านเนื้อเรื่องข้างในไม่มีสาระ หนังสือบางเล่มปกไม่น่าดูแต่เนื้อเรื่องดีมีคติจับใจ

( พ . เนตรรังษ๊ )

อำนาจวาสนาก็ดี

ทรัพย์สมบัติก็ดี

สังขารทั้งหลายก็ดี

ย่อมดับและเสื่อมสูญตามกาลเวลา

คู่ดีกว่าโสด

ในโลกนี้มีอะไรที่ไม่คู่

ได้เห็นอยู่ทั่วถ้วนล้วนเป็นสอง

ดวงจันทร์นั้นยังมีอาทิตย์ครอง

เดินพบพ้องกันบางคราวเมื่อเช้าเย็น

เห็นชัด ๆ อาทิตย์คู่จันทร์ ชายคู่หญิง ดอกไม้คู่แมลง แม้แต่ตัวเราแต่ละคนยังประกอบด้วยชิ้นส่วนที่เป็นคู่ทั้งนั้น

คิ้ว ก็ คู่

ผม จำนวนเส้น ก็ เป็นคู่ ( ไม่เชื่อก็ลองนับดู ฮา … .)

ตา มี สองตา เป็นคู่

ปาก มีริมฝีปากบน ริมฝีปากล่าง เป็นคู่

ฟัน มี 32 ซี่ เป็น คู่

แขนมี 2 ข้าง เป็น คู่

ซี่โครง มี 2 ข้าง เป็น คู่

ขา มี 2 ข้าง เป็น คู่ เช่นกัน

แม้แต่อวัยวะบางอย่างดูเหมือนจะมีอันเดียว แต่ถ้าดูให้ดีจะพบว่ามีส่วนประกอบที่เป็นคู่ติดอยู่ด้วย ( ฮา )

คือ … . จมูก ( อา ) และปรบมือ

มี 1 จมูก มี 2 รู ( ฮา )

LIFE

Z Live and learn

จงมีชีวิต อ ยู่และเพื่อเรียนรู้

Z While there is life there is hope

ตราบที่มีชีวิตอยู่ ตราบนั้นย่อมมีความหวัง

Z Life is but a dream

ชีวิตเป็นเพียงความฝัน

Z Life has its ups and downs

ชีวิตมีขึ้นมีลง

Z Live and let life

มีชีวิตแยู่และอยู่อย่างมีชีวิต

Z There is no wealth but life

ไม่มีทรัพย์สมบัติใดที่วิเศษเท่าการมีชีวิต

Z Health and money go far

สุขภาพและเงินทำให้ชีวิตดำเนินด้วยดี