เคล็ดลับวิธีจับประเด็น และ จดโน้ตย่อ

เคล็ดลับวิธีจับประเด็น และ จดโน้ตย่อนี้เป็นเทคนิคง่าย ๆ นักเรียนนักศึกษาสามารถนำไปปฏิบัติได้ทุกคน ขอแต่เพียงเข้าใจเคล็ดลับวิธีการเท่านั้นเอง หัวใจสำคัญของการจับประเด็น และ จดโน้ตย่อ คือ หมั่นฝึกจับประเด็นทุกครั้งที่ได้อ่านหรือได้ยินได้ฟังอะไรก็ตาม ควรฝึกบ่อยๆจนติดเป็นนิสัย การอ่านเพื่อจับประเด็น เป็นสิ่งที่ฝึกกันได้ทุกคน หากมีความเพียรพยายาม หากท่านสามารถจับหลักนี้ได้ ท่านย่อมพบกับความสำเร็จในการเล่าเรียนศึกษาอย่างแน่นอน

เคล็ดลับ

คนเราส่วนใหญ่เมื่ออ่านหนังสือหรือได้ยินได้ฟังอะไรแล้ว มักจะไม่ค่อยรู้จักตั้งคำถาม เพื่อกระตุ้นให้ความคิดทำงาน หลาย ๆ คน อ่านหนังสือแล้วก็อ่านไปเลย จำเรื่องราวได้แค่คร่าว ๆ ไม่ค่อยแม่นยำ จับประเด็นอะไรไม่ค่อยได้ บางคนถึงกับหลงประเด็นไปเลยก็มี

หัวใจของการจับประเด็นคือ การฝึกหัดตั้งคำถามกับตัวเองทุกครั้งที่อ่านหนังสือ หรือ เมื่อได้ฟังเรื่องราวต่าง ๆ คำถามที่สำคัญ ได้แก่ คำถามว่า "อะไรคือประเด็นสำคัญของเรื่องนี้" หรือ "หัวใจของเรื่องมันอยู่ที่ตรงไหน" หรือ "คนเขียนหนังสือเรื่องนี้เขาต้องการจะบอกอะไรกับเรา" หรือ " สาระสำคัญของเรื่องมันอยู่ตรงไหน " เป็นต้น

( ถ้าจะฝึกฝนให้จับประเด็นได้แม่นยำยิ่งขึ้น ท่านควรจะเรียนรู้วิธีทำความเข้าใจและ จดจำเนื้อหา ให้คล่องแคล่วเสียก่อน หรือจะฝึกไปพร้อม ๆ กันก็ได้ )

ท่านสามารถฝึกฝนเทคนิคการจับประเด็นได้ในชีวิตประจำวัน เช่นการอ่านหนังสือ พิมพ์ หรือบทความต่าง ๆ หรือแม้กระทั่งบทความในอินเตอร์เน็ต ยกตัวอย่าง เวลาท่านอ่านหนังสือพิมพ์ ก็อย่าเพิ่งไปดูที่พาดหัวข่าว ให้อ่านเนื้อหาของข่าวไปเลย พออ่านข่าวจบ ให้ท่านตั้งคำถามกับตัวเองว่า "ข่าวนี้ควรจะพาดหัวข่าวว่าอย่างไร" นี้เป็นการฝึกจับประเด็นที่ดีวิธีหนึ่ง

หรือในกรณีที่ท่านได้อ่านบทความที่เป็นข้อถกเถียง หรือข้อโต้แย้ง ไม่ว่าจะหนังสือพิมพ์ หรือ จากกระดานข่าวในอินเตอร์เน็ต พอท่านอ่านบทความที่เป็นข้อขัดแย้งนั้นจบและทำความเข้าใจเนื้อหาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็ให้ท่านตั้งคำถามกับตัวเองว่า "ประเด็นของปัญหามันอยู่ตรงไหน" คำตอบที่ตอบปรากฏออกมาในใจของท่าน นั่นคือ ประเด็นของปัญหา ทีนี้เมื่อเราจับประเด็นได้แล้ว ในการพูดคุยแลกเปลี่ยนก็จะมีเป้าหมายที่ชัดเจน ไม่คลุมเครือ ไม่หลงประเด็นอีกต่อไป

ในกรณีนักเรียนนักศึกษาที่จะต้องดูหนังสือทบทวนเพื่อเตรียมตัวสอบไล่ ควรฝึกหัด จับประเด็นให้คล่องแคล่ว เริ่มต้นด้วยการฝึกทำความเข้าใจในเนื้อหาตำราให้ได้เสียก่อน เมื่อเข้าใจแล้ว ขั้นต่อไปก็ให้ฝึกตั้งคำถามกับตัวเองทุกครั้งที่อ่านหนังสือจบบทว่า "หัวใจสำคัญของบทเรียนแต่ละบทที่อ่านมานั้นมันอยู่ที่ตรงไหน" หรือ ประเด็นที่สำคัญที่สุดของบทเรียนบทนี้คืออะไร " ทีนี้พอจับประเด็นแล้ว ก็ให้จดโน้ตย่อประเด็นนั้นให้เป็นข้อความสั้น ๆ เก็บเอาไว้ ทีนี้เวลาใกล้สอบก็ไม่ต้องไปท่องหนังสือทั้งเล่มอีกต่อไป เพียงแค่ทบทวนประเด็นที่จดโน้ตย่อไว้ในกระดาษเพียงไม่กี่แผ่นก็เข้าใจได้หมดทั้งเล่ม

เวลาทบทวน แค่เราดูโน้ตย่อเพียงประโยคเดียว ความจำของเราก็จะทำหน้าที่ขยาย แตกตัวออกเป็นความเข้าใจเนื้อหาได้เป็นหน้า ๆ ทีนี้ถ้าหากมีที่ตรงไหนเราเกิดความรู้สึกคลุมเครือ หรือ ลังเลสงสัย เราก็เพียงแต่หยิบหนังสือมาทบทวนดูเฉพาะตรงบทนั้นอีกครั้งหนึ่ง

ปัจจุบันเราอยู่ในยุคข่าวสารข้อมูล เป็นยุคที่ข่าวสารข้อมูลหลั่งไหลมาจากทั่วสารทิศจนท่วมท้นหูตาไปหมด คนที่เข้าใจเนื้อหาสาระและ จับประเด็นแม่น จะเป็นคนที่ได้เปรียบ เพราะสามารถรับข่าวสารข้อมูลได้มากมาย ในขณะที่คนอื่นรับไม่ไหว

สาระสำคัญของบทความนี้ คือ ใครต้องการที่จะเป็นคนยุคข่าวสารข้อมูล คือมีความรู้เท่าทันข่าวสารข้อมูลที่หลั่งไหลเข้ามาอยู่ตลอดเวลา ก็ควรจะพัฒนาตนให้เป็นคนที่สามารถทำความเข้าใจเนื้อหาได้รวดเร็วและจับประเด็นเรื่องราวข่าวสารต่าง ๆ ได้แม่นยำ และ "การหมั่นฝึกตั้งคำถาม " คือหัวใจสำคัญที่สุดในการฝึกจับประเด็น

สุดท้ายนี้ เครือข่ายฯ ขอเอาใจช่วยทุก ๆ ท่าน ขอให้ฝึกฝนจนประสบความสำเร็จทุก ๆ ท่านนะครับ สวัสดี

หมายเหตุ * เคล็ดลับวิธีจดโน้ตย่อ และ จับประเด็นนี้ เป็นเพียงข้อเดียว (ธัมมปฏิสัมภิทา) ในธรรมะชุดปฏิสัมภิทา ๔ หรือ ธรรมะเพื่อความเลิศทางวิชาการ จาก พระไตรปิฎกมรดกทางปัญญาที่สำคัญที่สุดของคนไทย