พระอาจารย์หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ท่านกำเนิดในสกุลแก่นแก้ว บิดาชื่อคำด้วง มารดาชิ่อจันทร์ เพียแก่นท้าว เป็นปู่นับถือพุทธศาสนา เกิดวันพฤหัสบดี เดือนยี่ ปีมะแม ตรงกับวันที่ ๒๐ เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๔๑๓ ณ บ้านคำบง ตำบลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม
โครงการประทีปเด็กไทย หลวงพ่อได้มาพักรักษาตัวอยู่ที่สำนักสงฆ์น้ำตก แม่กลาง เห็นลูกหลานชาวบ้านน่าสงสารเวทนาน่า หดหูใจ ทั้งอดยากไร้การศึกษา ชาวบ้านก็ยากจน ทำให้คิดถึงเมื่อครั้งที่หลวงพ่อไปประเทศเยอรมัน กับนายเฮอร์มั่นชาวเยอรมัน เขาบอกว่าถ้าต้องการ ให้ประเทศไทยเจริญ ต้องเริ่มต้นพัฒนาเด็กๆก่อน
มาปลูกต้นกล้าแห่งความดีกันเถอะ
มีสามเณรจำนวนมากที่วนเวียนเข้ามาอาศัยบ่ม พระศาสนาในการศึกษาเล่าเรียนแต่หนทางแห่ง ความปลูกต้นกล้าแห่งความดีนั้นไม่ได้ง่ายอย่าง ที่คิด ต้องฟันผ่าอุปสรรคต่างๆนาๆ ก่อนจะได้ห่ม ผ้าเหลืองได้ นี้เป็นกระทู้ที่สามเณรเขียนถึงชีวิตต้องสู้
วัดธรรมมงคลมีชื่อเดิมว่า วัดป่าสะแก เพราะบริเวณวัด เมื่อก่อนมีต้นสะแกมากต่อ มาภายหลังได้ตั้งชื่อเป็นทาง การตามนามผู้ถวายว่า
พุทธบูชา มหาเตชะวันโต ธัมมะบูชา มหัปปัญโญ สังฆะบูชา มหาโภคะวะโห อิจเจตัง รัตนนัตตะยัง อะหังวันทามิ สัมพะทา
พระเทพเจติยาจารย์เจ้า อาวาสวัดธรรมมงคลได้ นิมิตเห็นหยกสีเขียวบริ สุทธิ์ก้อนใหญ่ที่สุด ในโลก กำเนินขึ้นแล้วน้ำหนัก 32 ตัน
การทำสมาธิ สะสมพลังจิต ได้เล็งเห็นว่า ปัจจัยหนึ่งที่ สนับสนุนผู้ปฏิบัติธรรมและ ช่วยให้จิตใจสงบได้โดยเร็ว คือ สถานที่สัปปายะที่มีลักษณะ เป็นป่าไม้และภูเขา
ผู้สือทอดอายุพระศาสนา ได้มีการจัดระบบการศึกษา ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
พระภิกษุสามจำนวน 500 กว่ารูป หลวงพ่อได้เมตตาเปิดรับสามเณร ทั่วทุกจังหวัดได้มีโอกาศทางการ ศึกษาทางโลกและทางธรรม
ได้เปิดรับเด็กนักเรียนที่อาศัย อยู่ภายในชุมชน นอกชุมชน และบริเวณใกล้เคียงเข้ามาอยู่ ในความดูแลเป็นประจำทุกปี โดยมีพระภิกษุ สามเณรเป็น บุคลากรดำเนินการสอน
ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว สวนสุนันทา ได้เป็นที่ประทับ ของพระมเหสี พระราชธิดา และ เจ้าจอมมารดา ในพระ
ผู้คนสารทิศร่วมกันสวดลักขี ร่วมกันปฏิบัติบูชา สวดลักขี และร่วมกันแสดงมิตาจิตต่อ หลวงพ่อวิริยังค์
